Želite da pokrenete svoj biznis? Pitate se kako da osnujete firmu, šta vam je sve potrebno od dokumenata, koliki su troškovi, koliko osnivanje traje? Sigurno Vam je kroz glavu prošla pomisao kako je sve navedeno zahtevno i komplikovano. Ipak, uz prave informacije osnivanje firme možete realizovati na jednostavan i brz način, uz razumne troškove. Kako? Pročitajte u vrlo zanimljivom članku ispod.
Šta je društvo sa ograničenom odgovornošću (DOO)?
Kada govorimo o firmi, najčešće se misli na privredno društvo, i to društvo sa ograničenom odgovornošću (DOO), kao najčešću pravnu formu privrednih društava koja se osniva u Srbiji (u daljem tekstu: društvo). Osnivanjem društva, njegovi osnivači (prvi članovi) obavezuju se da uplate, odnosno unesu ulog u društvo. Za obaveze društva odgovara društvo, dok njegovi članovi ne odgovaraju. Međutim, njihova odgovornost će ipak postojati ako zloupotrebe pravilo o ograničenoj odgovornosti (probijanje pravne ličnosti). Primera radi, do toga dolazi ako članovi koriste ili raspolažu imovinom društva kao da je njihova lična imovina.
#1: Sastavljanje osnivačkog akta:
Ključni preduslov za osnivanje društva je njegov osnivački akt. Osnivačkim aktom se uređuju osnovna pitanja u vezi sa društvom, poput njegovog poslovnog imena, članske strukture, načina upravljanja i dr. Shodno broju osnivača, osnivački akt se sastavlja u obliku odluke o osnivanju (1 osnivač) ili ugovora o osnivanju (2 ili više osnivača). Članovi društva mogu biti fizička i pravna lica, domaća i strana. Da bi osnivački akt bio punovažan i doveo do osnivanja društva, mora sadržati sve obavezne elemente predviđene Zakonom o privrednim društvima. Među njima ističemo sledeće:
- Poslovno ime društva = naziv + pravna forma društva + mesto sedišta, Primer: Top kafa DOO Novi Sad
Dakle, naziv je karakteristični deo poslovnog imena društva po kome se ono razlikuje od drugih društava. Iz toga proizlazi da naziv društva ne sme biti identičan nazivu drugog, već registrovanog društva. Uz to, naziv se mora razlikovati od naziva već postojećih društava tako da ne stvara zabludu u pravnom životu o kom društvu se radi. Jasno je da u oba slučaja mogu nastati problemi u vidu pogrešnog obraćanja postojećih ili potencijalnih klijenata, pogrešnog dostavljanja pošiljki i sl. U suprotnom, društvo prekršilac može biti tuženo, te od strane suda biti obavezano da promeni svoj naziv i naknadi nastalu štetu. Poslovno ime se piše na srpskom jeziku, ćirilicom ili latinicom, a može sadržati i strane reči napisane engleskim latiničnim pismom, kao i brojeve.
- Sedište društva - mesto na teritoriji Srbije iz koga se upravlja poslovanjem društva, i adresa za prijem elektronske pošte (e-mail adresa)
- Pretežna delatnost društva
- Osnovni kapital - zbir novčanih vrednosti upisanih (u osnivačkom aktu navedenih i registrovanih) uloga članova društva u društvo. Primer: društvo sa 3 osnivača, sa pojedinačnim ulogom od po 100.000,00 dinara --> osnovni kapital iznosi 300.000,00 dinara.
- Ulozi članova: novčani ili nenovčani (u stvarima ili pravima).
- Udeli članova (u procentima) - srazmerno vrednosti uloga svakog člana u osnovnom kapitalu, ako osnivačkim aktom pri osnivanju nije drugačije određeno. Primer: Kod društva sa osnovnim kapitalom u visini od 100.000,00 dinara, sa ulogom člana od 30.000,00 dinara, njegov udeo će iznositi 30%.
- Određivanje organa društva:
DOO najčešće funkcioniše preko skupštine, sastavljene od svih članova društva, i 1 ili više direktora, koji zastupaju društvo (jednodomno upravljanje). Ako je reč o jednočlanom DOO, jedini član čini skupštinu. Skupština odlučuje o izmenama osnivačkog akta društva, o povećanju i smanjenju osnovnog kapitala, imenuje i razrešava direktora, daje saglasnost na sticanje i raspolaganje imovinom velike vrednosti, i dr.
#2: Overa osnivačkog akta:
Osnivački akt je neophodno sačiniti u pisanoj formi, te nakon toga kod javnog beležnika (notara) overiti potpise osnivača na osnivačkom aktu. Drugim rečima, osnivači lično odlaze kod javnog beležnika i u njegovoj kancelariji potpisuju osnivački akt. Ukoliko osnivači preferiraju da se osnivački akt overi bez potrebe da oni lično dolaze kod javnog beležnika, mogu ovlastiti advokata da potpiše osnivački akt umesto njih. Javnobeležnička naknada za opisanu overu, po pravilu, nije visoka, mada treba imati u vidu da ona zavisi od broja potpisnika osnivačkog akta, karaktera potpisnika (fizičko ili pravno lice), te broja overenih primeraka osnivačkog akta.
#3 Uplata uloga pre registracije osnivanja društva (fakultativno):
Nakon overe osnivačkog akta, a pre registracije društva u Agenciji za privredne registre (APR), osnivači mogu da izvrše uplatu svojih uloga u banci. Nakon registracije društva od strane APR i nakon otvaranja bankovnog računa društva, uplaćeni ulozi će biti prebačeni na taj račun. Fakultativnost, tj. neobaveznost ovog koraka ogleda se u tome što osnivači mogu izabrati i da uplatu uloga izvrše naknadno, nakon registracije društva od strane APR i otvaranja bankovnog računa društva, u roku predviđenom u osnivačkom aktu i zakonu.
#4: Registracija osnivanja društva:
Sastavljanjem i overom osnivačkog akta društvo još nije nastalo, već do toga dolazi registracijom društva u Registru privrednih društava od strane APR, donošenjem rešenja o registraciji osnivanja društva. APR navedeno rešenje donosi na osnovu podnete registracione prijave, sa overenim osnivačkim aktom i drugom potrebnom dokumentacijom, kao i uz dokaz o uplati propisane takse od 5.900,00 dinara. Ako registraciona prijava i dokumenti ispunjavaju uslove za registraciju društva, APR će u roku od nekoliko dana doneti rešenje o registraciji osnivanja društva.
#5: Otvaranje bankovnog računa društva i uplata uloga članova:
Po prijemu rešenja o registraciji osnivanja društva i potvrde Poreske uprave sa naznačenim PIB-om (poreski identifikacioni broj) društva, direktor u banci otvara bankovni račun društva. Ukoliko osnivači nisu uplatili svoje uloge u skladu sa korakom #3, oni treba da izvrše uplatu svojih uloga nakon otvaranja bankovnog računa društva, a u roku određenom u osnivačkom aktu i zakonu.
Ovaj tekst ne predstavlja pravni savet, već stav autora.
Autor: Miloš Radosavljević, advokat.
